CAT thiết lập nên các tiêu chuẩn an toàn điện nhằm bảo vệ người dùng khỏi các rủi ro về điện khi làm việc. Vậy CAT là gì? CAT có những cấp độ nào? Ý nghĩa của từng cấp độ đo lường CAT? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

CAT là gì?

CAT (tên gọi tiếng anh đầy đủ là Category), là một thuật ngữ dùng để chỉ cấp, nhóm hoặc loại. Trong đo lường điện, CAT được hiểu là các cấp đo điện, nó có chức năng cung cấp các mức độ bảo vệ khác nhau cho người dùng khi làm việc trong môi trường có hoạt động điện năng, đồng thời hạn chế tình trạng quá điện áp.

CAT được Viện tiêu chuẩn quốc gia Hoa Kỳ (ANSI), hiệp hội tiêu chuẩn Canada (CSA) và hội đồng kỹ thuật điện quốc tế (IEC) thống nhất và đưa ra những tiêu chuẩn nghiêm ngặt dành cho các thiết bị đo và  kiểm tra điện như ampe kìm, đồng hồ vạn năng, đồng hồ đo điện trở cách điện,... sử dụng trong điều kiện điện áp >1000V.

Các cấp độ tiêu chuẩn của CAT thường được tính theo những giá trị có trước như điện trở, điện cảm, điện dung mẫu, pin mẫu,...

Cấp đo lường CAT có vai trò như thế nào?

Cấp đo lường CAT có vai trò rất quan trọng đối với ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử. Nó có vai trò đem đến sự bảo vệ tốt nhất cho người sử dụng điện, các tổ chức công nghiệp, doanh nghiệp, nhà máy. Bởi nếu điện được sử dụng một cách tự do mà không có sự kiểm soát, đo lường gì sẽ có thể gây ra những nguy hiểm lớn, thậm chí có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng con người.

Ngoài ra, CAT cũng được xem là một tiêu chuẩn bảo vệ dụng cụ đo điện nhằm tránh sự cố hỏng hóc. 

Phân loại các cấp độ CAT và ý nghĩa

Hiện nay, CAT được phân làm 4 nhóm cơ bản là: CAT I, CAT II, CAT III, CAT IV. Tùy theo mục đích sử dụng mà người dùng có thể lựa chọn thiết bị đo điện được trang bị tiêu chuẩn CAT phù hợp.

CAT I

CAT I sẽ bao gồm các mạch điện tử, đo điện áp từ mạch thứ cấp được bảo vệ. Nó thể hiện mức điện áp đo phù hợp với các thiết bị đặc biệt, đường truyền tín hiệu, phần năng lượng hạn chế của các thiết bị, mạch điện được cung cấp bởi các nguồn điện áp thấp được quy định cũng như các thiết bị điện tử khác tương đương.

Người dùng khi sử dụng các dụng cụ điện được trang bị cấp CAT I để thực hiện đo đường truyền điện, mạch điện tử, mạch thứ cấp,... sẽ được bảo vệ an toàn.

CAT II

Tương tự như CAT I, cấp đo lường loại II cũng sẽ bảo vệ khi đo các mạch điện tử, đo điện áp xuất phát từ mạch thứ cấp. Do đó, CAT II  sẽ bao gồm cả khả năng bảo vệ khi đo các thiết bị của mức đo lường CAT I. 

Ví dụ về CAT II là các phép đo được thực hiện trên ổ cắm điện, các phụ tải cắm vào ổ điện, thiết bị cầm tay, thiết bị gia dụng hay các module tương tự. Tuy nhiên, các thiết bị đo điện thuộc phạm vi bảo vệ này thường sẽ không vượt quá 2500V. 

Chẳng hạn, một ampe kìm có tiêu chuẩn CAT II 300V thì sẽ chỉ đo được những thiết bị điện gia dụng sử dụng mức điện áp dưới 300V.

CAT III

Cấp đo lường loại III thường được sử dụng cho các đường dây phân phối của hệ thống phụ tải, cáp điện phân phối (bao gồm dây dẫn chính, mạch phụ, phụ tải cố định). 

Cấp này bao gồm các mạch 480V hoặc 600V như điện 3 pha, trung tâm cung cấp điện cho phụ tủ phân phối và phụ tải nhỏ, trung tâm điều khiển động cơ, mạch phân phối chính,… CAT III gồm các loại phụ tải lớn mà bản thân những phụ tải này tự nó có thể tạo ra những xung quá áp trong đỉnh nhọn trong thời gian ngắn.

Các dụng cụ đo điện như ampe kìm có tiêu chuẩn CAT III thường được ứng dụng cho hệ thống cáp phân phối điện, mạch cấp điện hay bảng điện để phân phối đến thiết bị đầu cuối phía sau ổ cắm, các thiết bị sử dụng điện.

CAT IV

CAT IV liên quan đến đầu nguồn cung cấp điện cho hệ thống, bao gồm đường dây truyền tải đi vào công trình và bất kỳ cáp điện nào chạy bên ngoài nhà, phía trên hoặc đường truyền dưới đất bởi tất cả những trường hợp này đều bị ảnh hưởng bởi tia sét.

Dưới đây là bảng tổng hợp thông số đo lường của 4 nhóm CAT, bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn. Lưu ý, không nên đo điểm có số danh mục cao hơn danh mục được chỉ định trên dụng cụ đo vì sẽ dễ dẫn đến những tai nạn về điện khi thực hiện phép đo.

Các ampe kìm thuộc nhóm CAT nổi bật

Ngoài những thông tin về 4 nhóm đo lường CAT ở trên, nếu bạn cần tìm kiếm những sản phẩm đo điện thuộc nhóm CAT nổi bật, đặc biệt là ampe kìm để lựa chọn thiết bị phù hợp cho công việc thì có thể tham khảo chi tiết ở phần dưới đây.

Thông thường, ampe kìm sử dụng cấp đo lường CAT I thường là loại ampe kìm mini chuyên dụng để kiểm tra thiết bị điện tử. 

Trong khi đó, cấp CAT II thường là những dòng ampe kìm sử dụng cho hệ thống điện tòa nhà, ampe kìm đo điện dân dụng. Một số ampe kìm thuộc CAT II nổi bật có thể kể đến như ampe Hioki 3280-10F,...

Ampe kìm thuộc cấp CAT III là những loại chuyên dùng để đo điện công nghiệp, do đó, yêu cầu về chất lượng là vô cùng cao. Bạn nên lựa chọn những sản phẩm đến từ các thương hiệu nổi tiếng như Kyoritsu, Hioki hay Fluke,... Một số sản phẩm mà bạn có thể tham khảo là: Kyoritsu 2200R, Hioki CM4142, Kyoritsu 2432, Fluke 376,... 

Còn nếu bạn đang cần tìm một chiếc ampe kìm chuyên nghiệp với khả năng đo điện áp cao để phục vụ cho các công việc tại nhà máy điện, sử dụng khi đo dây điện trung thế, cao thể thì các sản phẩm như Kyoritsu 2127R, Kyoritsu 2040,  Hioki CM4142,... thuộc nhóm CAT IV chắc chắn là sự lựa chọn phù hợp nhất.